Zwycięski film 23. WATCH DOCS, „20 dni w Mariupolu”, „Mur” w reż. Kasi Smutniak oraz polski dokument z oscarowej shortlisty – „Skąd dokąd” Maćka Hameli, to tylko niektóre tytuły z programu 26. Festiwalu Orłów, który rozpocznie się 8 stycznia i potrwa do 3 lutego w warszawskim kinie Iluzjon Filmoteki Narodowej-Instytutu Audiowizualnego w Warszawie. Blisko 80 filmów i ponad 30 spotkań z twórcami czeka w styczniu na widzów największej w Polsce imprezy poświęconej polskiej kinematografii. 

Festiwal tradycyjnie otworzy film spoza konkursu. Tym razem będzie to głośny ukraiński dokument z grudniowej shortlisty oscarowych nominacji „20 dni w Mariupolu” w reżyserii Mścisława Czernowa – laureat Nagrody Publiczności na festiwalu w Sundance, Nagrody Głównej na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym WATCH DOCS oraz Nagrody Pulitzera w kategorii In Public Service. To wstrząsająca relacja z oblężenia Mariupola zrealizowana przez zespół ukraińskich dziennikarzy, którzy wraz z rozpoczęciem rosyjskiej inwazji zostali uwięzieni w oblężonym mieście i kontynuowali pracę dokumentującą wojnę.

– Akademia nie zapomina o siostrach i braciach – filmowcach z Ukrainy. Przerażająca rosyjska agresja trwa przy rosnącej pasywności świata. Tym bardziej my, ludzie filmu, ludzie mediów, mamy absolutny obowiązek nie dać zasnąć sumieniu świata, Europy i przede wszystkim naszego kraju. Codziennie giną wspaniali ludzie, którzy zamiast robić filmy walczą w okopach w obronie swojego kraju i swoich bliskich. Jednym z nich jest nasz przyjaciel Oleg Sencow, czterokrotnie ciężko ranny nie opuszcza swojego posterunku od pierwszego dnia wojny. Walczmy razem z nimi, jak umiemy, tak jak oni walczą także za nas – zapowiada film Dariusz Jabłoński, prezydent Polskiej Akademii Filmowej.

Kolejne dni pierwszego tygodnia festiwalu będą obfitować w największe tegoroczne hity oraz filmy docenione przez krytyków. Będą to m.in.: uhonorowana Nagrodą Specjalną Jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji „Zielona granica” Agnieszki Holland, „Filip” Michała Kwiecińskiego z brawurową, nagrodzoną na festiwalu w Gdyni rolą Eryka Kulma juniora, laureat Srebrnego Niedźwiedzia na Berlinale „Disco Boy” w reżyserii Giacomo Abbruzzese, obsypane nagrodami na tegorocznych festiwalach w Karlowych Warach i Gdyni „Imago” Olgi Chajdas z Leną Górą oraz mierzący się z historycznymi i politycznymi stereotypami „Kos” Pawła Maślony – laureat Złotych Lwów na tegorocznym festiwalu w Gdyni.

W programie festiwalu znajdą się również głośne filmy dokumentalne, mocni kandydaci do Oscara: „Skąd dokąd” Macieja Hameli, który po rosyjskiej inwazji towarzyszył z kamerą ukraińskim uchodźczyniom i uchodźcom oraz „Apolonia, Apolonia” Lei Glob, nagrodzony Grand Prix na festiwalu Millennium Docs Against Gravity filmowy portret artystki, która odkrywa swoją seksualność. Wśród filmów ubiegających się o Orły w tym roku będą również „Mur”, reżyserski debiut Kasi Smutniak i jeden z pierwszych dokumentów ukazujących obecną sytuację na granicy polsko-białoruskiej oraz głośny film „Pianoforte” – trzymający w napięciu, pokazany premierowo na Festiwalu Filmowym Sundance obraz Jakuba Piątka o pianistach biorących udział w Konkursie Chopinowskim. Kandydatem od Orłów będzie również „Ula”, film o jednej z najsłynniejszych na świecie polskich wokalistek jazzowych Urszuli Dudziak, która będzie także gościem spotkania z widzami.

Tytuły filmów i nazwiska twórców Nominowanych do 26. Orłów zostaną ogłoszone 8 lutego, po zakończeniu głosowania Polskiej Akademii Filmowej. Nazwisko Laureata Orła 2023 Za Osiągnięcia Życia zostanie ogłoszone 29 lutego. Gala 26. Orłów odbędzie się 4 marca.